Omladinski kulturni centri u SFRJ
(2013)
Predavanja / radionica / izložba
Omladinski kulturni centri u SFRJ
Predavanja / radionica / izložba (2012)
Predavanja i radionica se bave širim društveno-političkim i kulturnim kontekstom jugoslovenskog samoupravnog socijalizma, opštim tendencijama i promenama kulturne politike SFRJ a naročito omladinskim institucijama kulture kroz paradigmatične primere Tribine mladih u Novom Sadu i Studentskog kulturnog centra u Beogradu tokom šesdesetih i sedamdesetih godina prošlog veka.
Primer beogradskog SKC-a otkriva svu kompleksnost načina funkcionisanja omladinskih kulturnih centara u SFRJ. Iako je osnovan i budžetiran od strane vlasti – tj. “društva” – i dat na upravljanje Univerzitetu i studentskoj organizaciji, on je postao mesto uvođenja novih oblika kulturnog i društvenog aktivizma kombinujući rad entuzijasta i dobrovoljaca sa radom plaćenih profesionalaca, paralelno odbacujući podele na proizvođače i konzumente kulture, stvaraoce i publiku. SKC je odigrao važnu ulogu u kulturnoj edukaciji, proizvodnji i dijalogu koristeći se dostupnim društvenim sredstavima za rad i infrastrukturom, ali je, takođe, predstavljao i izvestan “dokaz” progresivnosti zvaničnog samoupravnog socijalizma.
Tribina mladih predstavlja instituciju koja je prošla kroz niz transformacija uslovljenih društveno – političkim okolnostima. Osnovana je 1954. godine u Novom Sadu kao Omladinska katedra narodnog univerziteta, preko prelaska u Kulturni centar omladine “Sonja Marinković” 1978. godine, do konačnog preimenovanja ove institucije u Kulturni centar Novog Sada 1984. godine u kom statusu postoji do danas.
Na predavanju će biti reči o radu ovih društvenih institucija posvećenih kulturi i omladini u odnosu na promene u politikama, procedurama i tendencijama u različitim periodima razvoja jugoslovenskog socijalizma, kao i danas kada su kultura i javne institucije zahvaćene neoliberalnim tendencijama. Ovi procesi otvaraju pitanja o položaju kulture u jugoslovenskom socijalističkom sistemu, o potencijalu njene socijalizacije ili pak (in)direktnom državnom upravljanju.
Predavanja su ujedno i uvod u radionicu pod nazivom “Omladinski kulturni centri” čija je tema proces transformacije omladinskih ustanova kulture nastalih u vremenu socijalističke Jugoslavije u institucije nacionalne neoliberalne kapitalističke države. Čitav niz institucija u tadašnjoj Jugoslaviji inicirano je u cilju otvaranja prostora za omladinu a kao polaznu osnovu u radu smo odabrali tri ustanove iz Beograda: Dom omladine, Beograd; Studentski kulturni centar, Beograd i Dom kulture „Studentski grad“. Iako ove ustanove nisu osnovane sa istovetnim ciljevima sve tri su veoma dug period iskazivale jaku podršku alternativnoj i autonomnoj umetničkoj produkciji, naročito mlađe generacije. Međutim, u tranzicionom periodu devedesetih i neoliberalnim promenama dvehiljaditih na različitim nivoima su svoj rad udaljile od principa na kojima su osnovane.